Transgenderwet is discriminerend voor non-binaire en genderfluïde personen

De Transgenderwet van 25 juni 2017 heeft het gemakkelijker gemaakt om de officiële voornaam en geslachtsregistratie te wijzigen door o.a. de medische voorwaarden af te schaffen. Desondanks zijn er nog enkele tekortkomingen aan deze nieuwe wet. De vzw’s Çavaria, Regenbooghuis Brussel en Genres Pluriels zijn samen naar het Grondwettelijk Hof gestapt om een gedeeltelijke vernietiging van deze wet te eisen. Volgens hen is de wet nog steeds discriminerend voor mensen met een niet-binaire en fluïde genderidentiteit. Uit het meest recente onderzoeksrapport van Instituut voor Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (Motmans, et al., 2018) blijkt dat 22% van de transgender personen in België zich als non-binair identificeert.

Het Grondwettelijk Hof heeft vandaag (19/6/2019) delen van de Transgenderwet vanuit verschillende oogpunten ongrondwettig verklaard op twee vlakken:

  1. Ten eerste is het binair systeem van geslachtsregistratie (M of V) ongrondwettelijk gevonden omdat mensen met een niet-binaire genderidentiteit verplicht worden om een geslachtsregistratie te aanvaarden die niet overeenkomt met hun innerlijke beleefde genderidentiteit. Dit schendt het recht op zelfbeschikking. Het Hof stelt dat er meerdere mogelijkheden zijn om deze ongrondwettigheid te corrigeren: een toevoeging van één of meerdere categorieën naast M en V (bv. X) of een afschaffing van de geslachtsregistratie tout court.
  2. Ten tweede heeft het Hof beslist dat de Transgenderwet discriminerend is voor mensen met een fluïde genderidentiteit. Dit omdat de huidige procedure tot aanpassing van geslachtsregistratie in principe onherroepelijk is. Dit betekent dat men enkel kan terugkeren door middel van een zware procedure via de familierechtbank. Het Hof stelt vast dat het ongrondwettelijk is mensen met een fluïde genderidentiteit te verplichten om een registratie te aanvaarden die niet overeenkomt met hun innerlijk beleefde genderidentiteit. Het Hof vernietigt dan ook de bepalingen die de aanpassing van de geslachtsregistratie in de geboorteakte in beginsel onherroepelijk maken. Hierdoor wordt het mogelijk om een aanpassing van de geslachtsregistratie opnieuw aan te passen aan de hand van dezelfde eenvoudige administratieve procedure bij de burgerlijke stand.

Daarmee samenhangend vernietigt het Hof eveneens de éénmalige voornaamswijziging. Hierdoor wordt het mogelijk om de voornaam opnieuw te wijzigen ten gevolge van een nieuwe aanpassing van de geslachtsregistratie in de geboorteakte. Het Hof roept de wetgever nu op om de lacunes in de wetgeving te verhelpen. Het parlement dient gevolg te geven aan de uitspraak binnen een redelijke termijn. Het is dus aan de volgende regering om hier werk van te maken. 

Wat betekent dit nu voor jou?

  • Heb je reeds een wijziging van voornaam en/of geslachtsregistratie doorgevoerd? Geen nood, alle rechtsgevolgen voor het verleden blijven bestaan. Alle aanpassingen van de geslachtsregistratie die sinds de inwerkingtreding van de Transgenderwet hebben plaatsgevonden, blijven dus rechtsgeldig.
  • Wil je graag een wijziging doorvoeren? De huidige regels blijven van kracht. Ga naar de pagina over de geslachtsregistratie voor meer info over de bestaande procedure. 
  • Wil je je gewijzigde voornaam of gewijzigde geslachtsregistratie opnieuw veranderen? Dan dien je even te wachten op de aanpassingen die de regering moet doorvoeren.
  • Ben je non-binair en wil je graag een X? Als non-binair persoon kan je – net als alle andere personen – kiezen tussen een M of een V. Daar zou dus mogelijk een X bijkomen in de nabije toekomst. Nog even geduld!

Bronnen: